| |
| |
Gedichten van JUAN PLANAS BENNÁSAR
vertaald door Fa Claes
Juan Planas Bennásar werd in 1956 geboren te Palma de Mallorca. Hij is dichter, literair criticus en columnist met uitgesproken overtuiging.
Hij publiceerde volgende verzenbundels:
Hipertelía (Biblioteca Atlántida, Barcelona, 1982);
Pasión Impresa (Editorial Devenir, Barcelona, 1985);
Insomnios (Editorial La Bolsa de Pipas, Palma de Mallorca, 2003 );
Fuera del Tiempo (Ensayos poéticos) (Editorial La Bolsa de Pipas, Palma de
Mallorca, 2004);
Alrededores o la Mansión de las luciérnagas (Calima Ediciones, Madrid, 2006);
Los Pliegues Ocultos (Calima Ediciones, 2006);
Duellum (Editorial La Lucerna, 2006);
El Bálsamo de la Indiferencia (Calima Ediciones, 2008);
Tratado de las cosas sin nombre (Calima Ediciones, 2009) (Premio de La Asociación de Editores de Poesía, 2009);
Los Lugares del Sitio (Editorial Poesía Eres Tú Madrid, 2011);
El Árbol de Teneré (Calima Ediciones - Poesía 2012.
Gedichten van hem werden opgenomen in de tweetalige bloemlezing
Poètes D´Espagne. Poèsie du Silence (Les Cahiers Bleus, Troyes. 1992).
Tegenwoordig beheert hij de internetpagina's Web de Félix en Revista Digital Puertas Abiertas. Op zeer eigen manier vertelt hij over zijn intieme omgang
met het litteraire leven in La Telaraña.
Hij is vast medewerker aan de krant El Mundo - Edición de Baleares.
|
|
|
|
METÁFORA
He olvidado. Confieso que he olvidado
la forma exacta de tus pechos, el perfil
de tu sonrisa y hasta los nombres
que nos decíamos cuando el juego de amarse
no tenía más reglas que las menstruales
y una sonrisa roja y cálida
como un asombro, una cúspide o un pliegue
en la rugosidad del tacto
nos mantenía en vilo, sin agobios.
Por eso ahora,
en estos días agridulces
que intento sin fortuna vivir rápido
con la vertiginosa sombra de la duda
doblándome la espalda en las esquinas,
redibujo tu cuerpo en otros cuerpos
y escucho las palabras que les digo
por si alguna sonrisa te delata.
De: Fuera del Tiempo, 2004
EL AMOR
Quizá el amor exista en las palabras
como el eco de un tránsito
fundacional y ambiguo
que nos retiene un solo instante
de duración indefinida
en la deshabitada oquedad, frágil,
de la memoria anclada entre las algas,
las zapatillas rosas y el cepillo de dientes,
ese breve bagaje recubierto
de polvo delator y hebras de ausencia,
que siempre sobrevive al naufragio.
Quizá exista como un lenguaje
vitalicio y armónico,
metáfora que escribe entre las olas
la vida, con puntual incertidumbre
e inmediato revuelo entre las sábanas,
intentando ajustar el nuevo ritmo
de los cuerpos, las voces, los alientos,
nuestras rancias sonrisas recreadas.
Quizá el amor decaiga, envejezca,
y se escriba en los huecos que dejamos,
o nazca en otro abrazo,
en otra sangre, en otra piedra.
De: Fuera del Tiempo, 2004
NADA
Sin tiempo no hay lenguaje
ni arabescos en la memoria
que hablen de amor y olvido.
No hay distancias que midan
la importancia real de los ausentes
ni encrucijadas donde comprobar
la asfixia contenida en los abismos.
No hay luz ni rosa.
Sólo voz interior sin nombres
y el acordeón huérfano
de un hombre que sueña no sentirse.
De: Fuera del Tiempo, 2004
EL HOLOGRAMA
Una línea negra atraviesa mis tímpanos
como si el abanico de algunas palabras
hubiera decidido instalarse
de modo perenne en mi interior.
Otra línea negra escapa de mis dedos
y me muestra los signos palpitantes
de un misterio curvado en la agonía
y alejado de sí mismo, disuelto
por entre los vitrales opacos.
Ambas líneas dibujan un único
claustro de laberintos privados de luz.
De: Fuera del Tiempo, 2004
NOCTURNO
Sólo un instante frenas el río de la sangre
y las palabras mudan su piel
de agua en la clepsidra
por odio de metal y lava ardiente.
Sólo un instante la contemplas deshabitada
y no interesa a nadie esa memoria vacía,
ese infinito rastro de adjetivos,
ese cuerpo de arena entre las manos.
Sólo un instante hundes tu mirada en la suya,
desbrozas del lenguaje las heridas
y aceptas de buen grado que la noche
te cubra de materia y de silencio.
El amor o el deseo finalizan
no con un estallido sino con un lamento.
De: Fuera del Tiempo, 2004
Atravesó dormida en la barcaza
los tentáculos de la hiedra [ Sus sueños
eran una mansión en sombras
y un cuerpo atravesado
por una hermosa daga reluciente ]
Nicolás le hablaba de una música oculta
que le acariciaría los pechos
y el vientre
como las crines azules y el látigo
de un caballo al galope.
[ Más tarde, Nicolás conoció a una bailarina rusa
y se ahogó en un lago
de hielo y vodka transparentes ]
De: Alrededores o la mansión de las luciérnagas, 2006
El paraíso es sólo un soborno
y su precio un exceso.
[ Dicen que por una promesa de amor
corrió la sangre por las callejuelas
de Albac, y el traje de Elizabeth,
tras la noche de bodas,
nunca volvió a ser blanco
pero el vecindario respiró tranquilo ]
Deseó emigrar al Sur y lo hizo
sabiendo que sus uñas
olvidarían fácilmente
las veteadas paredes de la mina.
Ahora la rodea el lujo inútil
de un teléfono negro
y unas luciérnagas intermitentes
-- El señor no está en casa. En realidad
la casa está sitiada por espectros
y le asusta que el sol alumbre
con usura, y que las salvillas
pesen como si fueran losas
inamovibles, con relieves sórdidos
que ilustran una guerra antigua
repleta de cadenas y brillantes
antorchas.
[ Emir la obsequió con unos encajes
de almíbar y le habló del poder ilimitado
de la belleza. Le habló de unas piedras
que almacenaban las águilas en sus nidos
y de unos ojos que siempre la admirarían.
Ella se sintió entonces liviana
y así decidió qué era la felicidad ]
De: Alrededores o la mansión de las luciérnagas, 2006
El tiempo pasa con aires de disimulo.
Va perdiendo palabras
y aligerando el lastre. Sabe
de un naufragio
discreto
y de una arena blanca
donde aprendió a mecerse
según las olas.
[ Cuando cierra la mano en la ceniza
le sobrevienen los sollozos de Nicolás,
con sus uñas de vodka y nieve
doblemente abrazado a sus amantes gemelas,
frías, muy frías
como la muerte]
Pero ella no distingue su cuerpo entre los otros.
De rodillas, suplica la bondad
y la belleza
como un favor inmerecido.
-- La mirada de Dios es minuciosa como un látigo.
De: Duellum, 2006
MITOLÓGICA
1
Cada mañana inicio la diáspora
y también el retorno.
La vida es el viaje de Ulises.
2
En el espejo
un hombre con los labios manchados de sangre
cierra mis ojos
y recuerda tus muslos.
En el espejo
el amor o el deseo finalizan
no con un estallido sino con un lamento.
3
Desbrozar del lenguaje las heridas
y renegar del tiempo sin negarte.
El amor es la odisea de Penélope.
Inedito
|
METAFOOR
Vergeten. Ik beken dat ik de precieze
vorm van je borsten ben vergeten, het profiel
van je glimlach en zelfs de namen
die we elkaar gaven toen het liefdespel
geen andere regels kende dan die van de menstruatie
en een rode glimlach en warm
gelijk een verbazing, een toppunt of een plooi
in de hobbeligheid van de tast
ons in spanning hield, zonder druk.
Daarom nu,
in deze zuurzoete dagen
die ik fortuinloos snel tracht te doorleven
met de duizelingwekkende schaduw van de twijfel
die mijn rug buigt op de hoeken,
herteken ik je lichaam in andere lichamen
en luister naar de woorden die ik ze zeg
voor het geval enige glimlach je verraadt.
DE LIEFDE
Misschien bestaat de liefde in de woorden
zoals de echo van een grond leggende
en dubbelzinnige doorgang
die ons een enkel ogenblik
van onbepaalde duur weerhoudt
in de onbewoonde holte, breekbaar,
van het geheugen voor anker gegaan tussen de algen,
de roze pantoffels en de tandenborstel,
deze lichte bagage, overdekt
met veelzeggend stof en vezels afwezigheid,
die altijd de schipbreuk overleeft.
Misschien bestaat ze als een levenslange
en harmonische taal,
metafoor die tussen de golven het leven
neerschrijft met nauwgezette onzekerheid
en onmiddellijke beroering tussen de lakens,
terwijl ze tracht het nieuwe ritme van
de lichamen, de stemmen, de adem,
onze ranzige geamuseerde glimlachjes bij te stellen.
Misschien vervalt de liefde, veroudert ze,
en wordt ze neergeschreven in de holten die we verlaten,
of wordt ze geboren in andere omhelzing,
in ander bloed, in andere steen.
NIETS
Zonder tijd is er geen taal
of arabesken in het geheugen
die van liefde en vergetelheid spreken.
Geen afstanden zijn er die de werkelijke
belangrijkheid van de afwezigen meten
en geen kruispunten om de verstikking
vast te stellen die de afgronden bevatten.
Geen licht of roos is er.
Alleen innerlijk stemgeluid zonder namen
en de verweesde trekharmonica
van een man die droomt zich niet te voelen.
HET HOLOGRAM
Een zwarte streep loopt door mijn trommelvliezen
alsof een waaier van enkele woorden
beslist had om voor eeuwig en altijd
in mijn binnenste zijn intrek te nemen.
Een andere zwarte streep ontsnapt uit mijn vingers
en toont me de trillende tekens
van een mysterie gekromd in zijn doodsstrijd
en van zichzelf verwijderd, opgelost
tussen de ondoorzichtige glazen door.
Beide strepen tekenen één enkel
kloostercomplex met privédoolhoven van licht.
NOCTURNE
Slechts een ogenblik hou je je bloedstroom in toom
en de woorden wijzigen hun waterhuid
in het wateruurwerk
uit afkeer voor metaal en gloeiende lava.
Slechts een ogenblik beschouw je haar onbewoond
en dat lege geheugen spreekt niemand aan,
dat eindeloze spoor adjectieven,
dat zandlichaam tussen je handen.
Slechts een ogenblik dompel je je blik in de hare,
maakt van je spraak de wonden schoon
en aanvaardt goedschiks dat de nacht
je met materie en stilte overdekt.
De liefde en de begeerte eindigen
niet met een uitbarsting maar met geweeklaag.
Slapend in de barkas vaarde ze door
de vangarmen van de klimop [ Haar dromen
waren een landhuis in de schaduw
en een lichaam doorstoken
met een fraaie glimmende dolk ]
Nicolaas sprak haar over verborgen muziek
die haar borsten zou strelen
en haar buik
gelijk de blauwe manen en de zweep
van een paard in galop.
[ Later leerde Nicolaas een Russische ballerina kennen
en verdronk in een meer
van ijs en wodka, allebei transparant ]
Het paradijs is slechts omkoperij
en de prijs is buitensporig.
[ Er wordt verteld dat om een liefdesbelofte
het bloed door de straatjes
van Albac vloeide, en dat het kleed van Elizabeth
na de huwelijksnacht
nooit meer wit werd
maar de buren ademden opgelucht ]
Ze wou naar het zuiden uitwijken en deed het
wetende dat haar nagels
gemakkelijk de geaderde
wanden van de mijn zouden vergeten.
Nu omringt haar de nutteloze luxe
van een zwarte telefoon
en enkele bij tussenpozen opduikende glimwormen.
- Meneer is niet thuis. In feite
wordt het huis door geesten belegerd
en het jaagt haar angst aan dat de zon
met woeker licht geeft en dat de presenteerbladen
wegen alsof ze niet verplaatsbare tegels
waren met vieze reliëfs
die een oude oorlog uitbeelden
overvol van ketens en blinkende
toortsen.
[ Emir vergastte haar op een paar kantwerkjes
van stroop en sprak haar over de onbeperkte macht
van de schoonheid. Hij sprak haar over een paar stenen
die de arenden in hun nesten opslaan
en over een paar ogen die haar altijd zouden bewonderen.
Zij voelde zich dan dartel
en zo besloot ze wat het geluk was ]
De tijd gaat voorbij met een vleug heimelijkheid.
Geleidelijk laat hij woorden verloren gaan
en verlicht de last. Hij heeft weet
van een discrete
schipbreuk
en van een witte zandplek
waar hij leerde schommelen
volgens de golven.
[ Als hij zijn hand sluit in de as
komt plots het gesnik opzetten van Nicolaas,
met zijn nagels van wodka en sneeuw,
dubbel gearmd om zijn koude tweelinggeliefden,
zeer koud,
gelijk de dood ]
Maar zij herkent zijn lichaam niet tussen de andere.
Geknield smeekt ze om goedheid
en schoonheid
als om een niet verdiende gunst.
- De blik van God is minutieus gelijk een striem.
MYTHOLOGISCH
1
Elke morgen vat ik de diaspora aan
en ook de terugkeer.
Het leven is de reis van Odysseus.
2
In de spiegel
sluit een man met lippen die door bloed zijn bevlekt
mijn ogen
en herinnert zich je dijen.
In de spiegel
eindigen de liefde of de begeerte
niet met een uitbarsting maar met geweeklaag.
3
De wonden van de taal schoonmaken
en de tijd verloochenen zonder jou te negeren.
De liefde is de odyssee van Penelope.
|
Terug naar Index
|